Trị vì Taharqa

Taharqa đã tuyên bố rõ ràng trên tấm bia Kawa V rằng, ông đã được trao truyền ngôi báu từ vị vua trước (trước đây được cho là Shebitku nhưng thực sự là Shabaka): "Ta nhận được vương miện ở Memphis sau khi Chim ưng (ý chỉ Shabaka) bay về trời"[13]. Tuy nhiên, Taharqa lại bỏ qua danh tính và sự cai trị của vị vua tiền nhiệm, có thể bởi vì ông đã lật đổ vua Shabaka[14].

Khoảng 20 tuổi, Taharqa đã đem quân chiến đấu với vua người Assyria Sennacherib tại Eltekeh. Sau đó, Sennacherib buộc phải lui quân vì 185.000 binh sĩ Assyria đã tử trận, theo Kinh thánh[15][16]. Sức mạnh quân sự dưới thời Taharqa đã đưa Ai Cập đến một thời kỳ thịnh vương và yên ổn. Ông đã cho phát triển nông nghiệp, khiến sản lượng thu hoạch dồi dào. Taharqa cũng đã cho trùng tu và xây dựng thêm nhiều đền đài tại quê nhà tại Napata, Gebel Barkalđền Karnak[17][18][19][20][21].

Assyria xâm lược Ai Cập

Tuy nhiên, vận thế thay đổi, Assyria cuối cùng cũng đánh bại được Ai Cập. Năm 671 TCN, Esarhaddon chiếm được Memphis, bắt được Taharqa cùng vợ con của ông, giải về Assyria. Khi Esarhaddon quay về Assyria, ông đã cho dựng các tấm bia chiến thắng ở nhiều nơi. Taharqa lại trốn được, và đã tập trung lực lượng để nổi dậy. Esarhaddon đã chết trên đường trở lại Ai Cập, và con ông Ashurbanipal, một lần nữa đánh bại Taharqa. Taharqa phải chạy về Thebes và mất tại đó, được táng tại kim tự tháp Nu.1 (Nuri, Sudan)[22][23].

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Taharqa http://sfdas.com/IMG/pdf/rck_2_-_dunham_d._nuri.pd... http://www.etana.org/sites/default/files/coretexts... http://www.nubia2006.uw.edu.pl/nubia/abstract.php?... https://www.academia.edu/11021678/_Retour_sur_la_s... https://www.researchgate.net/profile/Richard_Pierc... https://en.wikipedia.org/wiki/Victory_stele_of_Esa... https://pharaoh.se/pharaoh/Taharqa https://books.google.com.vn/books?id=39JMAgAAQBAJ&... https://books.google.com.vn/books?id=4zpbDQAAQBAJ&... https://books.google.com.vn/books?id=OGBGauNBK8kC&...